* برنامه از هر نوعي باشد، يكي از وظايف عمده پژوهشگر اين خواهد بود كه افرادي را پيدا كند كه بايد روي صفحه تلويزيون پديدار شوند. مشاركت كنندگان موجب افزايش اعتبار و باورپذيري برنامه و اسباب جلب توجه مخاطبان مي شوند. اما در كل، علت حضور مشاركت كنندگان  در برنامه يكي از موارد زير خواهد بود:

 

1- صلاحيت:

آنان معمولاً متخصص موضوع يا سخنگوي يك سازمان هستند. البته اين افراد الزاماً نبايد دانشگاهي يا از مقامات باشند. آنان به اين علت كه افكار عمومي را بيان مي كنند و باتجربه اند، با وجود اين كه از اعضاي عادي جامعه اند مي توانند متخصص امر محسوب شوند.

2- تجربه :

اشخاصي كه از موضوع يا واقعه اي اطلاعات دست اول دارند . اين اشخاص ممكن است ماجراي زندگي خود را روايت يا عواطف و احساساتشان را بيان كند. كساني را كه موضوع يك عكس اند ، يا كساني را كه در برنامه مبتني بر گفت و گو حضور مي يابند، هم، مي توان در  اين گروه طبقه بندي كرد؛ زيرا اين تجارب آنان بوده كه باعث شده است مورد توجه عموم قرار گيرند.

3- توانايي:

بعضي افراد كه مهارت خاصي دارند، شركت كنندگان در مسابقات در اين گروه قرار مي گيرند. (ص48 و49)

 

* در برنامه هاي راديويي، شركت كنندگان بايد به نحوي انتخاب شوند كه صدايشان از يكديگر قابل تشخيص باشد. اين بدان معناست كه در انتخاب شركت كنندگان نه فقط تفاوت در آهنگ كلام Tonality، بلكه تفاوت لهجه (كه حاكي از پيشنيه اجتماعي خاص هر شركت كننده است) نيز مهم است.(ص51)

 

* در بعضي برنامه هاي تلويزيوني ،پژوهشگر ممكن است تصميم بگيرد به جاي اين كه مصاحبه پژوهشي اوليه را انجام دهد، مستقيماً به ضبط مصاحبه اقدام كند. وقتي مصاحبه اي با تمرين و ذهنيت قبلي انجام گيرد،مصاحبه شونده فرصت مي يابد روي موضوع تمركز كند و تصميم بگيرد چه مي خواهد بگويد اما ممكن است اين نوع مصاحبه، از ويژگي تازگي و غير تصنعي بودن برخوردار نباشد.

فهرست موضوعاتي را كه در هر مصاحبه بايد به آن پرداخت ، داشته باشيد و آنها را به صورت مجموعه اي از كليدواژه ها مرتب كنبد.(ص53)

 

* مصاحبه پژوهشي ، به منظور سنجش تناسب شركت كنندگان و ارزيابي نوع مشاركتي كه آنان مي توانند در برنامه داشته باشند، انجام مي گيرد.

مصاحبه هاي پژوهشي ،همچنين،فرصتي است براي سنجش چگونگي واكنش شركت كنندگان در برنامه به دوربين. هيچ روش قطعي اي براي تشخيص اين كه چه كسي موقع ضبط  مضطرب مي شود و چه كسي به راحتي آن را مي پذيرد ،وجود ندارد. (ص58)

 

* شيوه ضبط مصاحبه پژوهشي:

 

1- يادداشت هاي مكتوب:

1/1- امتياز: مناسب براي اتفاقات نادر(به خصوص از طريق مكالمات تلفني)؛ كاري بي فكر و اراده نيست لذا مخاطب را دل زده نمي كند.

2/1- كاستي ها: رابطه فردي با مصاحبه شونده را مختل مي كند. تلويحاً به اين معناست كه «هر چه شما بگوييد ممكن است مورد استفاده قرار بگيرد».

 

2- ضبط صدا:

1/2- امتياز:ثبت دقيق آنچه گفته مي شود.

2/2- كاستي ها: حواس مصاحبه شونده را جمع مي كند و او مطالب را به شكلي بازسازي مي كند. ممكن است هنگام استفاده از نوار، پيدا كردن مطلبي كه مورد نظرتان است خيلي وقت بگيرد.

 

3- ضبط ويديويي:

1/3- امتياز: ثبت دقيق اين كه مصاحبه شونده چگونه خود را ابراز خواهد كرد.

2/3- كاستي ها: رابطه شخصي با مصاحبه شونده را مختل خواهد كرد.

 

4- دوربين عكاسي:

1/4- امتياز: كناسب براي ثبت اطلاعات مربوط به مكان و اشياء

2/4- كاستي ها: شايد كيفيت نازل.

 

5- حافظه:

1/5- امتياز: تامين رابطه شخصي با مصاحبه شونده. صرفه جويي در زمان(چون شما مجبور نيستيد دوباره براي پيدا كردن نكات جالب  به چيزي مراحعه كنيد)

2/5- كاستي ها: بي اعتبار بودن، نداشتن شاهدي براي آنچه ذكر مي كنيد. (ص59)

 

منبع :

چتر، كتي،(1388)، راهنماي تحقيق براي توليدات رسانه اي، ترجمه: دكتر عبدالله گيويان، تهران؛ انتشارات دانشكده صداوسيما.